Z szablą i w kontuszu

Kontusz przepasany ozdobnym jedwabnym pasem, na głowie kołpak z piórem, szabla u boku – oto niektóre elementy stroju polskiego szlachcica. Ubiór ten nie odszedł w przeszłość wraz z końcem epoki staropolskiej, ale po upadku Rzeczypospolitej nabrał nowego znaczenia jako strój narodowy. W okresie zaborów był wyrazem uczuć patriotycznych i przywiązania do przeszłości.

Mężczyzna w stroju polskim. Fot. Ignacy Krieger, lata 70. XIX w., ze zbiorów MHK

Szczególną popularnością strój ten cieszył się wśród elit Galicji w dobie autonomii, gdyż tutaj właśnie najszersze były możliwości pielęgnowania ducha narodowego. Nie był oczywiście noszony na co dzień, ale zakładano go przy okazji różnych uroczystości. Co ciekawe, stylizowane stroje narodowe nosiły również panie. Zachowało się wiele fotografii z przełomu XIX i XX wieku, na których klienci pozują w takim ubiorze. Pochodzą one z atelier Ignacego Kriegera, jak i innych renomowanych krakowskich zakładów fotograficznych. Znajdziemy wśród nich portrety osób anonimowych, ale też znanych postaci, takich jak prezydent Krakowa Mikołaj Zyblikiewicz, architekt Tomasz Pryliński czy hrabia Artur Potocki.

Mikołaj Zyblikiewicz. Fot. Walery Rzewuski, lata 70. XIX w., ze zbiorów MHK

Tomasz Pryliński. Fot. Walery Rzewuski, lata 80. XIX w., ze zbiorów MHK

Hrabia Artur Potocki. Fot. Walery Rzewuski, lata 80. XIX w., ze zbiorów MHK

Grupa mężczyzn w strojach polskich. Fot. Stanisław Bizański, około 1890, ze zbiorów MHK

Mężczyzna w stroju polskim – fotografia kolorowana.  Fot. Ignacy Krieger, lata 70. XIX w., ze zbiorów MHK

Mężczyzna w stroju polskim. Fot. Ignacy Krieger, lata 70. XIX w., ze zbiorów MHK

Para w strojach narodowych. Fot. Juliusz Mien, około 1895, ze zbiorów MHK

   Kobieta w stroju polskim. Fot. Juliusz Mien, około 1895, ze zbiorów MHK